22. dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej
m. Hel

( Jednostka Wojskowa 1126 )

Zarządzeniem Nr 0015/Org. dowódcy WOPK z 16 stycznia 1963 roku, na bazie dotychczasowego 60. Samodzielnego Pułku Artylerii Przeciwlotniczej, powstaje 60. Brygada Artylerii Obrony Powietrznej Kraju m. Gdynia.

Na podstawie rozkazu dowódcy OPK nr 0012 z dnia 12.01.1963 roku, ma być sformowanych pięć dywizjonów ogniowych i jeden dywizjon techniczny. Nowo formowane dywizjony mają dysponować PZR SA-75 Dzwina.

Jednym z tych dywizjonów był 22. dywizjon ogniowy OPK m. Hel, JW 1126, pierwszy dowódca kpt. Jerzy Olszewski.

Kadra i żołnierze służby zasadniczej zostali przeszkoleni do obsługi PZR SA-75 Dzwina w Centrum Szkolenia Specjalistów Artylerii i Radiotechniki m. Bemowo Piskie w okresie od 10.11.1962 do 23.03.1963 r. Podczas egzaminów końcowych słuchacze kursu uzyskali najwyższą ocenę (4.50) w historii Centrum.

Miejsce 22. do OPK m. Hel w ugrupowaniu bojowym 60. BA OPK - rok 1964.
SD i SNR: 54°36’52.05”N 18°48’42.55 E.
 

Dywizjon nie posiadały jeszcze w owym czasie sprzętu bojowego. W celu utrzymania na wysokim poziomie wyszkolenia, wysłano obsługi dywizjonu na praktyki do 13 DA OPK na Śląsk.

W 1963 roku zapadła decyzja wprowadzenia na uzbrojenie wszystkich dywizjonów rakietowych brygady nowego PZR S–75M Wołchow. Dowódca WOPK, rozkazem Nr 001/Org. z dnia 15.02.1964r., polecił przeszkolić w CSS AiR na nowy PZR S-75M Wołchow obsługi dywizjonów. Szkolenie odbyło się w okresie od 15.03.1964 do 09.06.1964r.

W pierwszej połowie 1964 roku dywizjon otrzymuje nowy zestaw rakietowy S-75M Wołchow. Historyczne dla dywizjonu pierwsze strzelanie bojowe na poligonie w Aszułuku w byłym ZSRR odbyło się 21 maja 1965 roku - dowódca dywizjonu mjr Antoni Kiwior. Odbyte strzelanie dało ligitymację do pełnienia dyżurów bojowych w systemie Obrony Powietrznej Kraju (z czasem 6 minut na osiągnięcie gotowości do startu rakiet dyżurnych). W późniejszym czasie, po dozbrojeniu w rakiety 20 DSU, dywizjony nadmorskie osiągały gotowośc do startu rakiet w 3 minuty.

Na terenie strefy bojowej dywizjonu rozlokowana była 214 kompania radiotechniczna sformowana 16.05.1977 r. Początkowo dysponowała RLS P-15, następnie NUR-21, PRW i stanowiskiem dowodzenia. Kompania została rozformowana w marcu 1992 r.

Obiekty 22. do OPK m. Hel na strefie B: 1 - schron SNR i SD, 2 - wyrzutnie rakiet, 3 - wiaty na STZ z rakietami, 4 - stanowiska ogniowe PKM-2 (szt.2) i PKMZ-2 (szt.1), 5 - ukrycia dla obsług, 6 - stacja transformatorowa, mag. 7a i mag. 7b - magazyny gotowych rakiet (bez paliwa i utleniacza), 8 - domek dla grupy dyżurnej (kadra i żołnierze baterii radiotechnicznej, żołnierze baterii startowej odpoczywali w schronie SNR), 9 - SD baterii technicznej (lab. chem.), st.4 - stanowisko montażu i zbrojenia rakiet, st.5 - stanowisko dystrybucji paliwa (saminy), st.10a - schron do sprawdzania pirotechniki (WDM - detonatorów ładunku bojowego rakiet), st.17 - stanowisko dystrybucji utleniacza, st.17a - stanowisko neutralizacji zbiorników paliwa i utleniacza w rakietach i neutralizator utleniacza, 18 - strzelnica, 214 krt - SO 214 krt z 21 brt m. Władysławowo, baplot 57 mm - miejsce dyslokacji baterii osłonowej 57 mm armat plot (szt. 6).
 

W kolejnych latach sprzęt dywizjonu ulegał modernizacji. Na miejsce RLS P-12 wprowadzono RLS P-18, dywizjon został włączony do systemu automatycznego dowodzenia WEKTOR i wzbogacił się o wysokościomierz PRW-13.

W ramach restukturyzacji Sił Zbrojnych RP 22. dywizjon rakietowy OP rozformowano w końcu września 2001.

Dowódcy dywizjonu:

– kpt. Jerzy Olszewski	od 1963 do 1964;
– mjr Antoni Kiwior	od 1964 do 1968;
– mjr Kazimierz Rec	od 1968 do 1981;
– mjr Tadeusz Krzyżowski	od 1981 do 1987;
– mjr Edward Strzelecki	od 1987 do 1989;
– mjr Marek Kacperek	od 1989 do 1994;
– mjr Zbigniew Krzywosz	od 1994 do 1998;
– mjr Leszek Kuchnowski	od 1998 do 1999;
– mjr Marek Kuchnowski	od 1999 do 2001;

Skład osobowy 22. dr OP z 1973/74 roku. [1]

[ Do spisu treści ]

  Ppłk rez. Edward Strzelecki:  

Ppłk rez. Edward Strzelecki, absolwent WOSWR Jelenia Góra z 1975 roku. W latach 1975-1977 r. był oficerm naprowadzania w 22. doar OPK.

W latach 1977-1979 dowódca plutonu i w latach 1979-1981 był dowódcą baterii radiotechnicznej w 22. doar OPK. W latach 1981-1987 szef służb technicznych - zastępca dowódcy i w latach 1987-1989 p.o. dowódca 22. doar OPK m. Hel.. W 1987 r. ukończył WKDO w CSS WRiA. W latach 1989-2005 służył w Oddziale Wojsk Rakietowych i Artylerii 2. KOP 4. między innymi jako oficer operacyjno-szkoleniowy i specjalista w Wydziale Szkolenia Oddziału Wojsk Rakietowych w latach 1989-2002 i jako szef Wydziału Szkolenia - zastępca szefa Oddziału WR w latach 2002-2005.
 

Jak wyglądają obiekty byłego dywizjonu w m. Hel? Oto kilka zdjęć wykonanych 05 stycznia 2013 r. przez st. chor. rez. Włodzimierza Steinka.

St. chor. rez. Włodzimierza Steinka służył w 25. dr OP w latach 1977 - 1979 jako technik RNK, wcześniej służył także w 60. dr OP m. Olszewnica w latach 1973 - 1975 i jak każdemu przeciwlotnikowi WOPK, nie obce jest mu CSS WRiA m. Bemowo Piskie czy poligon w dalekim Aszułuku.

Obiekty byłego 22. dr OP m. Hel, po jego rozformowaniu w 2001 roku, zostały przekazane do Marynarki Wojennej i dalej do Agencji Mienia Wojskowego. 12 marca 2013 roku AMW organizuje kolejny (trzeci) przetarg na nieruchomości z rejonu strefy A (administracyjnej) byłego 22. dr OP.

Brama do byłego 22. dr OP m. Hel, po rozformowaniu obiekty MW i obecnie AMW.
 

Dyżurka oficera dyżurnego w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Wejście do: kantyny, stołówki kadry, sanitariatów i dalej wejście na stołówkę żołnierską w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Budynek sztabu w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Budynek koszarowy w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

PKT w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Garaże w parku samochodowym w w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

PSO w parku samochodowym w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Boksy garażowe w parku samochodowym w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Boksy garażowe w parku samochodowym w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

MPS w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

U W A G A: Pełny zbiór zdjęć wykonanych przez st. chor. rez. Włodzimierza Steinka można zobaczyć w Galerii Foto WRiA.PL w albumie p.t. Obiekty byłego 22. dr OP m. Hel (41 zdjęć. z dnia 05.01.2013 r.).

Kolejne zdjęcia z 22. dr OP m. Hel udostępnił ppłk w st. spocz. Stanisław Wojniusz. Zdjęcia zostały wykonane 31 października 2008 roku przez ppłk. rez. Jerzego Policha i kmdr. por. rez. Józefa Białogońskiego. Na zdjęciach możemy zobaczyć jak wyglądały obiekty strefy “B” 22. doar OPK m. Hel. Obecnie (2013 r.) po przedstawionych na zdjęciach obiektach nie ma śladu.

Ppłk w st. spocz. Stanisław Wojniusz jest absolwentem OSR Jelenia Góra z 1966 roku. W latach 1966-1973 r. był technikiem RNK i dowódcą plutonu WCz w 22. doar OPK. W latach 1973-1980 r. był dowódcą baterii radiotechnicznej i w latach 1980-1983 dowódcą 64. doar OPK m. Hel-Bór. W 1978 r. ukończył WKDO w CSS WRiA jako prymus. W latach 1983-1996 służył w 4. GBR OP m. Gdynia.

Magazyn rakiet w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Stanowisko nr 4 do montażu i zbrojenia rakiet w byłym 22. dr OP m. Hel.
 

Stanowisko 10a do sprawdzania WDM (detonatorów ładunków bojowych rakiet) w baterii technicznej byłego 22. dr OP.
 

Odporna na działanie kwasu azotowego wiata do neutralizacji zbiorników rakiet PZR S-75M Wołchow.
 

Neutralizator kwasu azotowego na stanowisku zlewania resztek RMN i neutralizacji zbiorników rakiet PZR S-75M Wołchow.
 

“Domek” zmiany dyżurnej dywizjonu w 22. dr OP.
 

Schron SNR i SD w 22. dr OP m. Hel.
 

Schron SNR i SD w 22. dr OP m. Hel.
 

Wejście do schronu na podjeździe działobitni PKM-2.
 

Wiata, pozostałość po wiacie, na STZ z rakietami w 22. dr OP.
 

Stanowisko RSWP w 22. dr OP.
 

U W A G A: Pełny zbiór zdjęć wykonanych przez ppłk. rez. Jerzego Policha i kmdr. por. rez. Józefa Białogońskiego można zobaczyć w Galerii Foto WRiA.PL w albumie p.t. Obiekty strefy B byłego 22. dr OP m. Hel (40 zdjęć. z dnia 31.10.2008 r.).

Andrzej Gędziorowski - pocztówki z Aszułuku:


Aszułuk wiosna 1974 roku, ppor. Andrzej Gędziorowski w otoczeniu żołnierzy baterii technicznej. Foto: Z archiwum mjr. rez. Andrzeja Gędziorowskiego.

 

Aszułuk wiosna 1974 roku, ppor. Andrzej Gędziorowski kierownik montażu i zbrojenia baterii technicznej w 22. dr OP m. Hel. Foto: Z archiwum mjr. rez. Andrzeja Gędziorowskiego.

 

[ Do spisu treści ]

[1] Skład osobowy dywizjonu z 1973/74 roku częściowo odtworzono dzięki pomocy płk. rez. Janusza Rogulskiego, mjr. rez. Andrzeja Gędziorowskiego i ppłk. w st. spocz. Ryszarda M. Sienkiewicza.